Varis, bir toplardamar hastalığıdır ve genellikle bacakların alt kısımlarında görülür. Varis, kadınları erkeklerden daha fazla etkiler. Bunun nedeni kadınların damar yapıları ve karın içi organlarının varis oluşumunu daha fazla tetiklemesidir. Ayrıca, yaş ilerledikçe dokuların zayıflaması nedeniyle varis riski artar. Uzun süre ayakta duranlar veya oturarak hareketsiz kalanlar, genetik yatkınlığı olanlar, kilolu bireyler, kan dolaşımı bozukluğu olanlar ve menopoz, hamilelik ve adet dönemlerinde olan kadınlar varis açısından daha yüksek risk altındadır. Hamileliğin ilk üç ayında hormonal değişimlerin artması ve rahmin büyümesiyle damarlarda göllenme oluşur. Bu durum varis oluşumuna zemin hazırlar. Hamilelik döneminde oluşan varisler genellikle hamilelik sona erdiğinde geçse de, yeni bir hamilelik durumunda tekrar ortaya çıkabilir. Varis hastalığının toplumda görülme sıklığı %20-40 arasındadır.

Vücut ağırlığının oluşturduğu basınçla beraber toplardamarlardaki hacim artar. Bu hacim artışıyla toplardamarlarda genişleme ve damar duvarında yapısal bozukluklar meydana gelir. Kan dolaşımında toplardamarların görevi büyüktür. Temiz kan atardamarlar sayesinde kalpten organ ve dokulara ulaşırken, toplardamarlar kirli kanı kalp ve akciğerlere geri taşır. Yer çekimine karşı gerçekleşen bu dolaşımın farklı bir mekanizması vardır ve vücut üzerinde yarattığı etkiler de farklıdır. Bacak kasları ve damarlar bu mekanizmanın temel taşıdır. Bacak kasları çalıştığında damarlardaki temiz kan kalbe doğru yönlenir. Kapakçıklar ise kirli kanın geri kaçmasını önler. Herhangi bir nedenle kapakçıkların bozulması veya işlevini yerine getirememesi durumunda, kirli kan damarlarda birikmeye başlar. Kan biriktikçe damarlar genişler ve çapları büyür. Varislerin oluşmasıyla birlikte kişilerde bazı şikayetler ortaya çıkar. Eğer erken aşamada varislere tedavi uygulanırsa daha kolay iyileşme sağlanır. Önlem alınamazsa vücutta daha ciddi sorunlar yaşanmaya başlayabilir.

Varis, vücutta farklı şekillerde meydana gelebilir ve bu nedenle farklı belirtiler gösterebilir:

Varisin en belirgin belirtileri şunlardır:

Varislerin bacaklar dışında da etkileri olabilir. Örneğin, karaciğer sirozu olan hastaların yemek borusunda kanama etkisi gösteren varis türleri de vardır. Ayrıca halk arasında basur olarak bilinen hemoroid hastalığı da bir çeşit varistir. Varis ağrısı, oturma sırasında bacakları hareket ettirerek ve bacakları arada havaya kaldırarak bir nebze olsun dindirilebilir. Gece yatarken bacakların altına yastık konularak bacak tarafı hafif yükseltilebilir. Düzenli spor ve egzersiz yapmak da varislerin önlenmesinde ve tedavisinde etkili olabilir.