Demir eksikliği, vücudun demir mineraline olan ihtiyacının artması veya besinler yoluyla alınan demir miktarının yetersiz olması durumunda ortaya çıkar. Ayrıca, vücuda alınan demirin yeterince kullanılamaması da bu duruma yol açabilir. Demir eksikliği, anemi yani kansızlık hastalığının başlıca nedenlerinden biridir. Kansızlık, vücutta kırmızı kan hücrelerinin sayısının olması gerekenden daha az olması durumudur.

Kırmızı kan hücreleri, oksijeni kanla birlikte taşıyan hücrelerdir. Demir eksikliği, bu hücrelerin üretimini olumsuz etkiler ve sonuç olarak kırmızı kan hücrelerinin sayısında azalmaya neden olur. Kırmızı kan hücrelerinin azalmasıyla birlikte organlara ve dokulara taşınan oksijen miktarı da azalır. Bu durum, organların ve dokuların fonksiyonlarını olumsuz etkiler. Dolayısıyla, vücutta demir eksikliğine bağlı belirtiler ortaya çıkar.

Demir eksikliği belirtileri, vücutta azalan kırmızı kan hücrelerinin sayısına bağlı olarak farklılık gösterebilir. Bazı belirtiler günlük aktiviteleri etkilemeyecek düzeyde olurken, bazıları ise yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir. Hafif seyreden belirtiler, demir ihtiyacı arttıkça şiddetlenebilir.

Halsizlik: Sebebi tam olarak belirlenemeyen halsizlik, yorgunluk ve enerji düşüklüğü demir eksikliği belirtilerinin başında gelir. Doku ve hücrelere giden oksijen miktarındaki azalma nedeniyle vücut yeterli enerji üretemez. Bu durum, kişinin kendini halsiz, bitkin, yorgun ve güçsüz hissetmesine yol açar. Beraberinde konsantrasyon eksikliği ve asabiyet gibi şikayetler de yaşanabilir.

Cilt Solgunluğu: Demir eksikliği nedeniyle kırmızı kan hücrelerinin sayısında yaşanan düşüklük, ciltte solgun bir görünüme neden olabilir. Ağız içi, dudaklar ve dişetlerinin rengi farklılaşabilir.

Nefes Darlığı: Demir eksikliği yaşayan kişiler, derin nefes alsalar dahi yeterli oksijeni alamazlar. Bu nedenle sürekli derin nefes alma ihtiyacı hissederler. Önceden nefes alışverişini etkilemeyen aktiviteler, demir eksikliği nedeniyle nefes alışverişini olumsuz etkiler.

Çarpıntı: Demir eksikliğine bağlı olarak farklı aralıklarla çarpıntı yaşanabilir. Kalp, dokular için gerekli oksijeni sağlamak adına daha fazla çalışmak zorunda kalır.

Yenmemesi Gereken Şeyleri Yeme İhtiyacı: Yenmez maddelere karşı hissedilen aşırı iştah, pika olarak adlandırılır. Bu durum demir eksikliği belirtileri arasında yer alabilir. Genellikle çocuklarda görülse de, yetişkinlerde de rastlanabilir. Bazı durumlarda ise problem psikolojik olabilir.

Kaygı: Demir eksikliği nedeniyle kanda oksijen azlığı, merkezi sinir sistemini olumsuz etkileyebilir. Bu durumda nedensiz sinir, kaygı ve endişe gibi belirtiler yaşanabilir.

Saç Dökülmesi: Demir eksikliği anemisine dönüşmüşse saç dökülmesi yaşanabilir. Vücut, oksijen yetersizliği nedeniyle saç kökleri gibi hayati önem taşımayan bölgelere yeterince oksijen göndermez ve bu da saç dökülmesine yol açar.

Konsantrasyon Eksikliği: Beyin hücrelerinde sağlıklı iletişim için demir mineralinin önemi büyüktür. Demir eksikliği yaşandığında konsantrasyon eksikliği ve hafıza kaybı gibi şikayetler ortaya çıkar. Hastanın çevresine karşı ilgisi azalabilir.

Demir eksikliği belirtileri arasında olan halsizlik ve baş dönmesi gibi şikayetler uzun süre devam ettiğinde çok daha ciddi sağlık problemlerine neden olabilir. Örneğin, bebeklerde yaşanan demir eksikliği uzun süreli olduğunda gelişim geriliğine yol açabilir. Bebeklerde motor fonksiyonlar ve normal aktivitelerde gelişim geriliği görülebilir. Yine çocuk ve bebeklerde bilişsel fonksiyonlar olumsuz etkilenebilir.

Hamilelik döneminde yaşanan demir eksikliği, düşük ağırlıklı bebek, erken doğum gibi şikayetlere yol açabilir. Erken doğan veya düşük ağırlıklı bebeklerde ilk 1-2 yıl içinde çeşitli hastalıklara yakalanma olasılığı artar. Demir eksikliği, yetişkinlerde ya da ergenlerde görülmüşse okul ve iş performansında düşüş görülebilir.