Varikosel, özellikle erkeklerde yaygın olarak görülen bir kısırlık nedenidir. Testislerdeki toplardamarlarda meydana gelen varisleşme sonucu ortaya çıkan bu durum, oldukça yaygın bir damar genişlemesi problemidir. Varikosel genellikle hafif seyreder ve çok az belirti gösterir. Ancak zamanla ilerleyerek testislerde ağrı ve şişmeye neden olabilir. Eğer zamanında müdahale edilmez ve tedaviye başlanmazsa, sperm yapımı ve hareket bozukluğu nedeniyle kısırlığa yol açar. İleri safhalarda ise erkeklik hormonu olan testosteron yapımında azalmaya ve bozukluklara neden olabilir.

Varikosel, testislerde biriken kirli kanı taşıyan toplardamarların içinde bulunan kapakçıkların yetersiz çalışmasından kaynaklanır. Damar kapakçıkları düzgün çalışamazsa, kan akışının düzeni bozulur ve damarlar genişler. Genellikle ergenlik döneminde başlayan varikosel, çoğunlukla testis torbasının sol tarafında görülür. Varikosel sadece tek bir testisi etkiliyor gibi görünse de her iki testisin sperm üretimi büyük ölçüde azalır. İlerleyen varikosel testis hasarına yol açarken, testis gelişiminde gerileme ve sperm kalitesinin bozulmasına neden olur.

Erişkin erkeklerde varikosel görülme oranı yaklaşık %15-20 civarındayken, kısırlık nedeniyle doktora başvuranların oranı %30-40 civarındadır. Varikosel belirtileri genellikle bölgede yaşanan sıcaklık, ağrı ve terleme hissiyle ilişkilidir. Ancak varikosel, özellikle başlangıç aşamasında herhangi bir belirtiye neden olmayabilir. Varikosel ameliyatı ile tedavi edilen hastaların %95'i başarılı sonuçlar elde eder. Ameliyat sonrası sperm sayısı ve kalitesi artar.

Varikosel tanısı genellikle fizik muayene ile konur. Ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemleri de tanıyı destekler. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale ve mikrocerrahi yöntemler bulunur. Ameliyat sonrası hastalar genellikle birkaç gün içinde normal aktivitelerine dönebilirler. Varikosel ameliyatı sonrası sperm parametrelerinde ve hormonal dengede düzelmeler gözlemlenir. Ayrıca, varikosel tedavisinin kısırlık tedavisi üzerindeki etkisi de önemlidir; tedavi edilen hastaların bir kısmı doğal yolla çocuk sahibi olabilir.