Safra taşları (kolelitiazis), vücut içinde normal veya anormal safra bileşenlerinin büyümesi veya birleşmesi sonucu oluşan kristal yapılardır. Kolesterol taşları genellikle yeşil renkte olmakla birlikte beyaz veya sarı renkte de olabilirler ve temel olarak kolesterolden meydana gelirler.

Safra taşları, safra kesesi, safra kanalı veya safra yollarının herhangi bir yerinde oluşabilirler. Karın sağ üst kısmında küçük bir armut şeklinde bulunan safra kesesi, kanallar aracılığıyla karaciğer, pankreas ve bağırsaklara bağlanır. Öğünlerin arasında karaciğerin ürettiği safra sıvısını depolayan safra kesesi, yemek esnasında bu sıvıyı safra kanalı (öd yolu) aracılığıyla bağırsaklara aktarır. Bu sıvı, gıdalarla alınan yağın sindirilmesi için kullanılır.

Safra taşları, 40 yaş ve üzeri bireylerde daha yoğun olarak görülür ve kadınlarda erkeklere göre daha yaygındır. Safra kesesi taşı, yiyeceklerden elde edilen yağın sindirilmesinde sorun yaratır. Bu nedenle, yağlı bir yemekten sonra yaşanan şişkinlik ve karından başlayarak omuza kadar yayılan ağrılar, genel olarak safra taşı belirtileri arasındadır.

Safra taşı bulunan bireylerin büyük çoğunluğunda herhangi bir belirti görülmez. Bu nedenle safra taşları "sessiz" bir sağlık sorunu olarak kabul edilir. Ancak, safra taşı olan hastaların %20-30'unda bazı belirtiler görülebilir ve bu belirtiler ortaya çıktığında hastalık genellikle şiddetlenme eğilimindedir. Safra kesesi taşının sebep olduğu ağrılar genel olarak karının sağ üst köşesinde (kaburgaların alt bölgesi) veya karının hemen üstünde, orta bölgede yoğunlaşır.

Ağrının şiddeti arttıkça, sırt bölgesi ile karının geneline yayılabilir. Bu ağrılar süreklidir ve 10-15 dakikadan 1-2 saate kadar devam edebilir. Eğer ağrı süresi 4-5 saatten daha uzun sürerse, bu durum genellikle safra kesesinin çok fazla tahriş olduğu anlamına gelir. Vücudun pozisyonu değiştikçe ağrı şiddetinde azalma veya artma olmaz. Ağrı şiddetinin artmasıyla birlikte kusma görülebilir. Ayrıca, kişi aşırı terleyip, ateşi yükselebilir ve titreyebilir.

Besinlerle birlikte alınan yağın sindirimi zorlaştığından, genellikle yağlı yiyecekler tüketildikten sonra aşırı şişkinlik oluşur. Safra taşlarının diğer belirtileri şunlardır:

Safra taşı teşhisi, genellikle ultrasonografi, Bilgisayarlı Tomografi (BT) veya Manyetik Rezonans Kolanjiyopankreatografi (MRCP) gibi görüntüleme yöntemleri ile konulur. Tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavisi, cerrahi müdahale (kolesistektomi) ve endoskopik yöntemler yer almaktadır. Hangi tedavi yönteminin seçileceği hastanın genel sağlık durumu, taşların büyüklüğü ve belirtilerin şiddetine bağlı olarak belirlenir.

Safra taşı belirtileri ve tedavisi hakkında daha fazla bilgi için bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir.