Monilya hastalığı belirtileri nelerdir?

Monilya hastalığı, genellikle meyve ağaçlarında (özellikle elma, armut, kayısı, şeftali ve erik gibi sert çekirdekli meyvelerde) görülen fungal bir hastalıktır. EtmeniMoniliniacinsine ait mantarlardır (örneğinMonilinia fructicolaveMonilinia laxa). Hastalık, meyvelerde çürüklük, dal kanserleri ve yaprak dökümüne neden olarak önemli ekonomik kayıplara yol açabilir. İnsanlarda ise "monilya" terimi genellikle vajinal mantar enfeksiyonları için kullanılır, ancak burada bitki hastalığı olan monilyoz üzerinde durulacaktır.

Monilya Hastalığının Belirtileri

Monilya hastalığının belirtileri, enfeksiyonun meydana geldiği bitki kısmına ve mevsime göre değişiklik gösterebilir. İşte yaygın belirtiler:

• Meyve Çürüklüğü: En belirgin semptomlardan biridir. Meyvelerde kahverengi, yumuşak çürükler oluşur. Zamanla meyve üzerinde grimsi veya krem renkli spor kümeleri (mantar yapıları) görülebilir. Enfekte meyveler buruşur ve mumyalaşarak dalda asılı kalabilir.
• Çiçek Yanıklığı: İlkbaharda çiçeklenme döneminde, çiçeklerde ani solma, kahverengileşme ve kuruma gözlemlenir. Enfekte çiçekler genellikle dal üzerinde kalır ve mantar sporları yayılabilir.
• Dal Kanserleri: Hastalık, dallarda kanserli yaralara neden olabilir. Bu yaralar, kabukta çökük, koyu renkli alanlar şeklinde görülür ve dalın kurumasına yol açabilir. Kanserler genellikle enfekte çiçek veya meyvelerden yayılır.
• Yaprak Lekeleri ve Dökümü: Nadiren yapraklarda da kahverengi lekeler oluşabilir ve erken yaprak dökümüne neden olabilir. Bu, hastalığın yayıldığının bir göstergesidir.
• Mumyalaşmış Meyveler: Hastalıklı meyveler kuruyarak "mumya" adı verilen sert yapılara dönüşür. Bu mumyalar, gelecek yıl için enfeksiyon kaynağı oluşturabilir, bu nedenle temizlenmesi önemlidir.

Hastalığın Yayılma Koşulları

Monilya hastalığı, ılıman ve nemli iklimlerde yaygındır. Yağmurlu ve serin bahar aylarında çiçek enfeksiyonları artar. Mantar sporları, rüzgar, yağmur veya böcekler aracılığıyla yayılır ve meyve yaraları veya çiçeklerden bitkiye giriş yapar.

Önlem ve Kontrol Yöntemleri

Hastalığı önlemek için kültürel ve kimyasal yöntemler bir arada kullanılabilir:

• Enfekte dallar, çiçekler ve mumyalaşmış meyveler budanarak imha edilmelidir.
• Ağaçlar arasında yeterli hava sirkülasyonu sağlanmalı, aşırı sulamadan kaçınılmalıdır.
• Uygun fungisit uygulamaları (örneğin, çiçeklenme döneminde) yapılabilir, ancak bu konuda bir ziraat mühendisine danışılması önerilir.
• Dayanıklı çeşitlerin tercih edilmesi hastalık riskini azaltabilir.

Eğer bitkilerinizde bu belirtileri gözlemliyorsanız, erken müdahale için bir tarım danışmanına başvurmanız faydalı olacaktır.